Sosyal destek, sorunlarla baş etmeyi kolaylaştıran ve hayat kalitesini yükselten önemli bir kaynaktır. Bu çalışma farklı sosyal destek biçimlerinin Türkiye’de yaşayan görme engelli bireylerde nasıl algılandığını (olumlu ya da olumsuz) ve bu bireylerin psikolojik iyi oluşlarına etkisini incelemektedir. Çalışmada nitel analiz yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmış ve Ankara’da yaşayan, 18 yaş üstü (M = 28, SD = 6,34), 21 gönüllü (11 kadın, 10 erkek) görme engelli katılımcıyla yürütülmüştür. Tematik analiz sonucunda 4 ana temaya ulaşılmıştır: Gören dünyanın merkeziyeti, olumsuz sosyal destek, olumlu sosyal destek ve erişilebilirlik. En sık tekrarlanan alt temalar, olumsuz sosyal destek ve gören dünyanın merkeziyeti ana temaları altında toplanmış; katılımcıların çoğu bağımsız yaşayabilmenin etkilerine değinmiştir. Bununla birlikte toplumda bilgi eksikliğinden ve yardım etme isteği altında yapılan müdahalelerin olumsuz etkilerinden sıkça bahsedilmiştir. Diğer bir yandan katılımcılar karşılıklı destek, görmeme durumunun eksiklik değil farklılık olarak algılanması gibi durumları da olumlu algılanan sosyal destek türleri içinde sunmuşlardır.
Anahtar kelimeler: Görme engelliler, algılanan sosyal destek, psikolojik iyi oluş
|