Öz
Bu çalışmanın amacı hayvanların ötekileştirilmesi ve hayvanlara yönelik önyargı ve ayrımcılık anlamına gelen türcülük olgusunun ölçülebilmesi amacıyla güncel hayvan etiği çalışmaları ile uyumlu bir ölçek geliştirmektir. Çelişik türcülük ölçeğini oluşturma amacıyla hayvan etiği alanyazını ve insan-hayvan ilişkilerini ele alan sosyal psikoloji çalışmaları incelenerek bir madde havuzu oluşturulmuş, ardından hayvan hakları üzerine çalışan kişiler ve psikolojide ölçme ve değerlendirme uzmanı olan kişilerden görüşler alınarak maddeler düzenlenmiştir. Ölçek 7 dereceli likert tipinde tasarlanmıştır. Deneme formu, Türcülük Ölçeği, Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği ve Temel Empati Ölçeği ile beraber katılımcılara uygulanmıştır. Katılımcılar kartopu örneklem tekniği kullanılarak hayvan kullanımı bağlamında farklı yaşam tarzlarını temsil eden kişilerden seçilmiştir. Çalışmanın katılımcıları 64’ü erkek, 217’si kadın ve 7’si iki cinsiyetin haricinde olan 288 kişidir. Ölçeğin deneme formunda 24 madde yer alırken, yapılan analizler sonucunda bu maddelerden dokuzu elenmiştir. Ölçeğin 15 maddelik son halinin ᾳ=.90 puan ile yüksek güvenilirliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin maddeleri, insan üstünlüğü inancı, korumacı türcülük ve dilde türcülük olmak üzere üç ayrı alt boyuta dağılmaktadır. Ölçekten alınan puanların, beklenildiği üzere, türcülüğü ölçen diğer ölçekten ve sosyal baskınlık yönelimi ölçeğinden alınan puanlarla pozitif korelasyon içinde olduğu tespit edilmiştir. Ölçekten alınan puanlar, hayvan kullanımına dair yaşam tarzlarını içeren gruplara beklenildiği şekilde dağılmıştır. Bu veriler, ölçeğin geçerliliğini gösteren bulgular olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar kelimeler
Türcülük, çelişik türcülük ölçeği, hayvan hakları, ayrımcılık, hayvan etiği