Mizahı anlamanın yaşlanma ile değişimini inceleyen görgül araştırma sayısı oldukça azdır. Araştırmaların çoğunda benzer bir yöntem kullanılarak, katılımcılardan verilen bir öyküyü komik bir sonsöz ile tamamlayan seçeneği seçmeleri istenmiştir. Sonuçlar, özellikle yürütücü işlevler, zihin kuramı ve çalışma belleği uzamı ile mizahı anlama arasında bir ilişki olduğuna işaret etmiş ve mizahı anlama yetisinin yaşlanma ile azaldığını göstermiştir. Ancak araştırmaların çoğu, öyküdeki birincil anlam yerine örtük ikincil anlamın komik sonsözü oluşturarak çatışmayı çözümlediği espri türüne odaklanmaktadır. Espri türleri bununla sınırlı değildir ve araştırmalar mizahı komik bulma, mizah yapma ve mizahı anlama arasındaki bağlantılara odaklanmamıştr. Araştırmaların çoğu eğitim düzeyi, kırsalda veya kentte yaşama, bir meslek grubuna ya da kültüre mensup olma ve kuşak etkileri gibi mizahın anlaşılmasını etkileyebilecek etmenleri dikkate almamaktadır. Bir maddeden diğerine geçerek komik sonsözü bulma, mizahı anlamadan ziyade dikkati odaklama ve sürdürme, seçenek eleme, yürütücü işlevler ve çalışma belleği uzamı gibi bilişsel fonksiyonları ölçüyor olabilir. Dolayısıyla bilişsel fonksiyonlarla mizahı anlama arasındaki bağlantıyı gösteren bulgular, kullanılan görevlere özgü olabilir. Günlük hayatta espriler çoğu zaman bir bağlam içinde gerçekleşirken, laboratuvar ortamında münferit maddeler içinde verilmektedir. Orta yaş üstü bireylerin bilgi işlemede bağlama bağımlılıklarının arttığını gösteren çalışmalar, laboratuvar bulgularının günlük hayatta mizahı anlamaya genellenebilirliğini sorgulatmaktadır. Anahtar kelimeler:
Yaşlanma, bilişsel yaşlanma, mizah, mizahı anlama
|