Bir değişim yaratma amacıyla sergilenen ortak bir davranış biçimi olarak kolektif eylemler, iklim değişikliği de dahil olmak üzere sosyal alanı ilgilendiren birçok konuda etkili bir yol sunmaktadır. Bu makale, çevre yanlısı kolektif eylemlerin nasıl ele alındığını incelemeyi ve ilgili araştırmaların bir özetini Türkçe literatüre kazandırmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda mevcut derlemede, Sosyal Kimlik Kuramından yola çıkılarak oluşturulan kolektif eylem modelleri, iklim değişikliği tehdidine karşı gerçekleştirilen çevre yanlısı kolektif eylemler bağlamında ele alınmaktadır. Alan yazında konuyla ilgili olarak dört farklı kolektif eylem modeli yer alınmaktadır. Bunlar, Kolektif Eylemin Sosyal Kimlik Modeli (SIMCA), Kolektif Eylemde Sosyal Kimliğin Kapsüllenmiş Modeli (EMSICA), Çevre Yanlısı Kolektif Eylemlerin Sosyal Kimlik Modeli (SIMPEA) ve Çevre Yanlısı Kolektif Eylemlerin Çevresel Kimlik Modeli (EIMECA) olarak isimlendirilmiştir. Bu modellerin temel değişkenlerini, algılanan adaletsizlik (perceived injustice), grup yeterliliği (group efficacy), sosyal kimlik (social identity) oluşturmaktadır. Buradan hareketle, makalede öncelikle Sosyal Kimlik Kuramı ve kolektif eylemlerin çevre yanlısı davranışlar açısından nasıl ele alındığına yönelik bilgiler sunulmuştur. Ardından sosyal kimlik modelleri açısından çevre yanlısı kolektif eylemlerin nasıl incelendiğine dair araştırma bulgularına yer verilmiştir. Son olarak, çevre yanlısı kolektif eylemlerle ilgili olan modellerin genel bir tartışması yapılmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
|